-BBABA:
(Tur.) Er. 1. Kendi dolunden cocugu olan erkek. 2. Birinci dereceden erkek akraba. 3.
Koruyucu, velinimet. 4. Saygi ifadesi olarak yaslilara verilen unvan. 5. Ecdad, Ata. 6. Tekke
buyugu. 7. Zencilerde gorulen saraya benzer bir hastalik. - Baba Oruc. Oruc Reis. Turk denizcisi
Barbaros Hayrettin Pasa'nin lakabi.
BABUR: (Tur.) Er. 1. Boburlenme. 2. Hukumdar. - Babursah. Zahirettin Muhammed (1483-
1530). Hindistan'daki Turk-Hint Imparatorlugu'nu kuran kisi.
BADE: (Fars.) Ka. - Sarap, icki. Isim olarak kullanilmaz.
BADEM: (Fars.) Ka. 1. Gulgillerden ulkemizin her bolgesinde yetisen agac. 2. Bu agacin yas ve
kuru yenen meyvesi.
BADI: (Fars.) Er. 1. Ruzgara veya havaya ait. 2. Gecici. Badi Ahmed (1839-1908). Turk yazar ve
sair.
BADIYE: (Ar.) Ka. - Col, kir.
BAGATUR: (Tur.) Er. - Cesur yigit.
BAGDAGUL: (Tur.) Ka. - Degeri olculemeyen gul.
BAGDAS: (Tur.) Er. - Yakin arkadas, dost.
BAGDAT: (Ar.) Ka. - Irak'in baskenti olan tarihsel kent. Bagdat Hatun: (XIV. yy.) Emir Coban'in
guzelligiyle unlu kizi. Ilhanlilar devletinin son hukumdari Ebu Said Bahadir Han ile evlenmistir.
Bahadir Han'in olumunden sorumlu tutularak Arpa Han tarafindan olduruldu.
BAGIS: (Tur.) 1. Bagislanan sey, ihsan. 2. Sicrayis, atlama. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BAGISCAN: (Tur.) Er. - (bkz. Bagis).
BAGISHAN: (Tur.) Er. - (bkz. Bagis).
BAGLAM: (Tur.) 1. Cinsleri ayri ya da birbirlerine yakin olan seylerin bir arada baglanmisi,
demet, deste. 2. Bir kosuttaki dortluklerin herbiri. 3. Herhangi bir olayda, olaylar durumlar
iliskiler orgusu ya da baglantisi. 4. Dilbilgisinde, once veya sonra gelen kelimeyi etkileyen
belirleyen birim ya da birimler butunu. -Erkek veya kadin adi olarak kullanilir.
BAHA: (Ar.) Er. 1. Guzellik, zariflik. 2. Parilti. 3. Alisma, dadanma. - Bahailik mezhebinin
kurucusu.
BAHADDIN: (Ar.) Er. - Dinin guzelligi. Dinin degerlisi. - Turk dil kurali acisindan "d/t" olarak
kullanilir.
BAHADIR: (Fars.) Er. - Cesur, yigit, bagatur. Timur soyundan Hindistan'da hukumdarlik yapmis
Turk lider.
BAHADIRHAN: (Tur.) Er. - (bkz. Bahadir).
BAHAEDDIN: (Ar.) Er. - (bkz. Bahaddin). Bahaeddin Ahmed Efendi (Bursa 1741-1794):
Osmanli donemi tarihcilerinden. Muderrislik ve kadilik yapti.
BAHAMRA: (Ar.) - Irak'ta bir yer. -
Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BAHAR: (Fars.) Ka. 1. Kisla yaz arasindaki mevsim. 22 Mart'la Haziran arasi, ilkyaz. 2.
Guzellik, guzel. 3. Sigir gozu, papatya, sigir papatyasi, sari papatya. 4. Put, celipa, sanem. 5.
Atilmis pamuk. 6. Olcek. 7. Karanfil, tarcin, karabiber gibi kokulu sey.
BAHAULLAH: (Ar.)Er. - Allah katinda deger ve kiymet sahibi.
BAHIR: (Ar.) Er. 1. Deniz, derya. 2. Yalanci, ahmak, alik. 3. Ekin sulayici, sulayan. 4. Belli,
besbelli, acik, apacik. 5. Isikli, parlak, guzel. Bahir (Abdurrahman) Ist. 1688-1746). Osmanli
donemi kadilarindan. Sair, bestekar.
BAHIRA: (Ar.) Ka. 1. Kulagi yarik disi deve veya koyun. Hayvan yavru dogurdugunda veya 5
yavru disi oldugu zaman hayvanin kulagi kesilerek belirtilirdi. - Kur'an-i Kerim, bu adetleri
kaldirmistir.
BAHIRE: (Ar.) Ka. 1. Isikli, parlak, guzel. 2. Dikenli agac. 3. Acik, apacik. 4. Cok kosan cins
deve. 5. Vapur.
BAHISE: (Ar.) Ka. - Soz eden, bahseden.
BAHIT: (Ar.) Er. - Bahti acik sansli.
BAKIYE: (Ar.) Ka. - Sehvetli kadin. Isim olarak kullanilmamasi uygundur.
BAHRA: (Ar.) Er. - Timur devletinin guney sinirini koruyan eski bir sinir kalesi.
BAHRI: (Ar.) Er. 1. Denize ait denize mensup, denizle ilgili. 2. Denizci, levent. 3. Tuyunden kurk
olan, patkada denilen, gagasi kasiga benzer bir cesit deniz ordegi.
BAHRIYE: (Ar.) Ka. 1. Donanmaya ait (bkz. Bahri). 2. Libya colunde vahalar grubu, Bahriye,
Misir'in buyuk vahalar grubunun en kuzeyinde olan asiri verimli vahalardir. 3. Gonlu genis,
comert vaha gibi verimli.
BAHTEVER: (Tur.) Er. - Sah Avrangzeb'in gozde kadinlarindan biri.
BAHTI: (Ar.) Er. 1. Bahtla, kaderle ilgili. 2. Kimi Divan sairlerinin ortak mahlasi.
BAHTINUR: (Ar.) Ka. - Talihli, sansli, yazgisi parlak.
BAHTISER: (a.f.i.) Ka. - Talihli, sansli, iyi yazgili. Isleri basindan beri iyi giden.
BAHTISEN: (a.f.i.) Ka. - Talihi, kaderi, kismeti sen. (bkz. Ikbal).
BAHTIYAR: (a.f.i.). 1. Bahtli, talihli. 2. Mesud, mutlu. Bahtiyar (Ebu Mansur) (942-978).
Buveyhilerin hukumdarlarindan biri.- Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BAKANAY: (Tur.). – Gokyuzunde duran ay, acik secik. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BAKIR: (Fars.) Er. l. Inceleyen, tetkik edip aciklayan. 2. Arslan. 3. Hz. Huseyin'in Zeyne'l-
Abidin'den torununun adi.
BAKI: (Ar.) Er. 1. Allah'in isimlerindendir. Genellikle "abd" takisi alarak kullanilir, (bkz.
Abdulbaki). Kalici, surekli, devamli. Varliginin sonu olmayan. Olumsuz. 2. Artan, kalan, geriye
kalan. 3. Korunmus. Baki: - Unlu Turk sairlerinden olup asil adi Abdulbaki Mahmud'dur.
BAKINAZ: (Fars.) Ka. - Surekli nazlanan, cok nazli.
BAKIYE: (Ar.) Ka. - Aglayan kadin. Huzunlu kadin.
BAKYAZI: (Tur.). - Sevilen bir olaydan sonra verilen ziyafet. - Erkek ve kadin adi olarak
kullanilir.
BALA: (Tur.) Er. 1. Cocuk yavru. 2. Yuksek, yuce, yukari, (bkz. Ali). 3. Azat. 4. Yedek ati.
BALABAN: (Tur.) Er. 1. Cocuk bekcisi. 2. Gurbuz canli, cusseli, insan veya hayvan. Balaban:
Giyasu'd-Din Ulug Hanin IV. yy. baslarinda Aybek tarafindan Iltutmus'dan sonraki en buyuk
hukumdar.
BALAHATUN: (Tur.) Ka. - Ustun, asil kanli. Degerli soy mensubu. Balahatun: Seyh Edebali'nin
kizi ve Osman beyin karisi.
BALAMAN: (Tur.) Er. - (bkz. Balaban).
BALAMIR: (Tur.) Er. - Eski bir Turk kagani. (IV. yy.) Alanlari ve Ostrogotlari yenerek batiya
surdu.
BALATEKIN: (Tur.) Er. - (bkz. Balaban).
BALCAN: (Tur.) Er. - (bkz. Baldan).
BALDAN: (Tur.) Ka. - Bal gibi tatli, sirin, hos.
BALDEMIR: (Tur.) Er. - Guclu, kuvvetli, sirin.
BALER: (Tur.) Er. - Tatli dilli, cana yakin kimse.
BALGIN: (Tur.) Ka. 1. Bal'a doymus. 2. Cok tatli, bal gibi.
BALHAN: (Tur.) Ka. - Hazar denizi sahilinde Anuderyanin eski yataginin denize vardigi yerde
bir dag silsilesi.
BALIM: (Tur.). 1. Kardes. 2. Cok sevgili, samimi arkadas. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BALIN: (Tur.) Ka. - (bkz. Balim).
BALI: (Ar.) Er. - Eski, koca, kohne.
BALIBEY: (a.t.i.) Er. - Osmanli beylerinden. Bosna beyi olarak Kanuni'nin Belgrad Seferine
katildi. Mohac savasinda (1526) dusmani iki yandan cevirerek zaferin kazanilmasinda buyuk payi
oldu.
BALISOY: (a.t.i.) Er. - Eski, koklu soydan gelen.
BALK: (Tur.) Er. - Simsek.
BALKAN: (Tur.) Er. 1. Sarp ve ormanlik siradaglari. 2. Avrupa'nin guneydogu bolgesine verilen
isim. Bulgaristan, Yunanistan, Yugoslavya, Arnavutluk ve Romanya'yi icerir.
BALKAR: (Tur.) Er. 1. Kuzey Kafkasya'da yasayan bir Turk boyu. Kipcaklann bir kolu. 2. Bu
boya mensup kisi.
BALKI: (Tur). 1. Parilti, isik. 2. Guzel parlak, suslu. 3. Simsek. - Erkek ve kadin adi olarak
kullanilir.
BALKIR: (Tur.) Er. - Parilti, isik, simsek. Balkir Riza: (Ol. 1945). Turk Karagoz oyunu ustasi.
BALKIZ: (Tur.) Ka. - Sirin, tatli, hos. Belkis adinin orfte soylenisi.
BALKOC: (Tur.) Er. - (bkz. Balki).
BALSAN: (Tur.) Er. - (bkz. Balim).
BANGU: (Tur.) Er. 1. Haykiris, bagiris. 2. Gokgurultusu, yanki.
BANU: (Fars.) Ka. 1. Kadin hatun, hanim. 2. Kralice, prenses. 3. Gelin. 4. Sarap ve gul suyu gibi
seylerin sisesi. 5. Yusuf ve Zeliha oykusunun kadin kahramani. - Banu Hanim (Cevheriye Banu).
Turk halk sairi. (1864-1914 Cankiri). Kadiri tarikati baglilarindan.
BANUGUL: (Fars.) Ka. - (bkz. Banu).
BANUHAN: (Fars.) Ka. - (bkz. Banu).
BARAK: (Tur.) Er. - Oguzlarin Bayat boyuna mensup bir oymak. Gaziantep, Kilis ve Nizip
cevresinde yasarlar. - Barak Han: Cagatay hukumdari (1266-1271).
BARAN: (Fars.) Ka. 1. Yagmur. Mevsim-i Baran, yagmur mevsimi.
BARANSEL: (f.t.i.) Er. - (bkz. Baran).
BARAY: (Tur.) Er. - Ezeli, oncesi olmayan, oncesiz.
BARBAROS: (Ital.) Er. Kirmizi sakal. Baba-Oruc. Turk denizci kaptan-i derya. Oruc Gazi'nin
Italyanlarca meshur olan ismi. Kanuni doneminde yasayan unlu denizci. Barbaros Hayrettin
olarak bilinmekte.
BARCIN: (Tur.) Ka. - Bir tur ipekli kumas.
BARIK: (Tur.) Er. 1. Sivri tepeler arasindaki ucurum, yuksek kayaliklardaki catlakliklar. 2.
Yesillik, cayirlik yer.
BARIKHAN: (Tur.) Er. - (bkz. Barik).
BARIM: (Tur.) Er. - Varlik, servet, zenginlik.
BARIN: (Tur.) Er. 1. Butun, hep. 2. Guc kuvvet. 3. Gogus. 4. Mogol devrinde Orta Asya'da
buyuk beyliklerden biri.
BARIS: (Tur.) Er. 1. Savassizlik durumu. 2. Savastan sonra silah birakma, uzlasma sulh. 3. Dirlik,
duzenlik.
BARISCAN: (Tur.) Er. - (bkz. Baris).
BARIK: (Ar.) Er. 1. Parildayan. 2. Nazik, dakik, ince. Fikr-i Barik Ince dusunce.
BARIKA: (Ar.) Ka. - Simsek, yildirim pariltisi.
BARKAN: (Tur.). 1. Collerde ruzgarin esme yonune dikey dogrultuda olusan ay bicimindeki
kucuk kumsal kulle. 2. Hareketli kumul. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BARKIN: (Tur.) Er. - Yolculuk eden, yolcu gezgin.
BARLAS: (Tur.) Er. - Kahraman, savasci.
BARS: (Tur.) Er. l. Kaplana benzeyen yirtici hayvan. 2. Ari ogulu. -Isim olarak kullanilmaz.
Barsbay: (el-Meliku'1-Esref (Ol. 1438). Misir Memluklan sultani. Cerkez hanedanindandir.
BARTU: (Tur.) Er. - En eski Turk kaganlarindan biri.
BASAK: (Tur.) Er. - Saglam, dayanikli.
BASIR: (Ar.) Er. 1. Goz. 2. Gorme. 3. Allah'in sifatlarindan, herseyi goren ("Abd" takisi
almadan kullanilmaz).
BASIRET: (Ar.) Ka. 1. Goz acikligi, inceden inceye etrafli derin gorus. 2. On gorus, sezis.
BASRI: (Ar.) Er. - Basrali, Basra sehrinde oturan. Hasan'i Basri'ye izafeten kullanilmistir.
BASRIYE: (Ar.) Ka. - (bkz. Basri).
BASAK: (Tur.) Ka. 1. Tahil tanelerini tasiyan kisim, sunbule: Bugday basagi. 2. Hasattan
artakalan sey. 3. Okun uc kismindaki sivri demir.
BASAR: (Tur.) Er. - Basarili ol, isi sonuclandir.
BASARMAN: (Tur.) Er. - Yaptigi isi basariyla sonuclandiran.
BASAY: (Tur.). - Birinci, ilkay. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BASBUG: (Tur.) Er. - Baskumandan, hukumdar. - Eski Turklerde orduya kumanda eden
hukumdar veya komutanlar..
BASEGMEZ: (Tur.) Er. - Buyruk altina girmeyen, kisilikli.
BASER: (Tur.) Er. - (bkz. Basar).
BASIR: (Ar.) Er. 1. Mujdeci. 2. Guler yuzlu, mesut, mutlu. (bkz. Besir).
BASKAYA: (Tur.) Er. – Kayalarin basi, guclu, kuvvetli.
BASKAYNAK: (Tur.) Er. - Ilk kaynak. Ana kaynak.
BASKUR: (Tur.) Er. - Turk cadirlarinin cevresindeki kanatlan orten bolumlerin ust tarafina
baglanan ve 18 cm eni olan kusak.
BASKURT: (Tur.) Er. - Ural daglan bolgesinde yasayan ve Turklerin Kipcak kolundan olan
bir boy. Asil ismi Baskirt'tir. Ural daglannin guneyinde yerlesiktirler
BASKUT: (Tur.) Er. - Kutlu, talihli kimse.
BASOK: (Tur.) Er. - Onde olan yigit.
BASOL: (Tur.) Er. - Basta ol, onder ol.
BASOZ: (Tur.) Er. - Onemli soydan gelen.
BASSOY: (Tur.) Er. - (bkz. Basoz).
BASTUGAY: (Tur.) Er. - (bkz. Basok).
BASTUG: (Tur.) Er. - (bkz. Basman).
BATIBOY: (Tur.) Er. - Turklerin goc sonucu batiya yerlesen oymaklari.
BATIGUL: (Tur.) Ka. - Bati'da acan yetisen gul.
BATIHAN: (Tur.) Er. - (bkz. Bati).
BATI: (Tur.) - Gunesin battigi yon ve bu yondeki ulkeler. Erkek ve kadin adi, birlesik isim
yapilarak kullanilir.
BATIR: (Tur.) Er. - Yigit, kahraman, bahadir.
BATIRAY: (Tur.) Er. - (bkz. Batir).
BATIRHAN: (Tur.) Er. - (bkz. Batir).
BATTAL: (Ar.) Er. 1. Cesur, kahraman. 2. Pek buyuk. 3. Ise yaramaz, hantal. 4. Issiz. Battal
Gazi: Emevilerin VII. yy. Bizans'a duzenledikleri sefer ve savaslarda un salmis komutani.
BATU: (Tur.) Er. - Ustun gelen, gucu yeten, galip.
BATUG: (Tur.) Er. - (bkz. Batu).
BATUHAN: (Tur.) Er. - Altinordu devletinin kurucusu (1204-1255). Cengiz Han'in torunu.
BATUR: (Tur.) Er. - Kahraman, yigit, cesur, bahadir.
BATURALP: (Tur.) Er. - Yigitler yigidi.
BATURAY: (Tur.) Er. - (bkz. Batur).
BATURHAN: (Tur.) Er. - (bkz. Batur).
BAVER: (Fars.) Er. - Tasdik, inanma. Saglam, pek dogru.
BAYAR: (Tur.) Er. 1. Ulu, yuce saygin, soylu. 2. Ekilmemis toprak.
BAYAZID: (Ar.) Er. - (bkz, Bayezid).
BAYBARS: (Tur.) Er. - Bahri Memluklerin sultani olup Kipcak ulkesinde dogmustur. Baybars
(el-Meliku'l-Zahir Ruknettin). (1223 Sam - 1277). Eyyubi hanedanini ortadan kaldirip Abbasi
halifeliginin yeniden kurulmasini sagladi.
BAYBAS: (Tur.) Er. - Zengin, ileri gelen, saygin.
BAYBEK: (Tur.) Er. - (bkz, Baybas).
BAYBORA: (Tur.) Er. - Firtina.
BAYCAN: (Tur.) Er. - (bkz. Baybas).
BAYCA: (Tur.). - Zengin, varlikli. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BAYDAK: (Tur.) Er. - Bayrak.
BAYDAN: (Tur.) Er. - Simarik, gururlu, kendini begenmis.
BAYDAR: (Tur.) Er. - Kirim yarimadasinda Sivastopol sehrinin guneyinde tartada bir Turk koyu.
Guzellik ve bereketiyle unludur.
BAYDIR: (Tur.) Er. - Guclu, kuvvetli.
BAYDU: (Tur.) Er. - Ilhanli devleti hukumdari Hulagunun torunu. 11 ay Ilhanli devleti hukumdari
oldu.
BAYDUR: (Tur.) Er. - Guclu, kuvvetli, cesur.
BAYDURALP: (Tur.) Er. - (bkz. Baydur).
BAYER: (Tur.) Er. - Zengin, varlikli kimse.
BAYEZIT: (Ar.) Er. - Cesitli zamanlarda yasamis Osmanli sehzadelerinin genel adi. Bayezit l.
(Bursa 1360-Alasehir 1403). Yildirim, Osmanli padisahi. I. Murat'in Gulcicck Hatun'dan olma
oglu.
BAYGUC: (Tur.) Er. - Zengin ve guclu kimse.
BAYKAN: (Tur.) Er. - (bkz, Bayguc).
BAYINDIR: (Tur.) Er. - Imar edilmis, mamur.
BAYKAL: (Tur.) Er. - Yaban kisragi Orta Asya Turk ulkelerinde yasar.
BAYKAM: (Tur.) Er. - Hekim, doktor.
BAYKAN: (Tur.) Er. - Bay soyundan, zengin. Baykan (XIV. yy. Kars). Turk halk sairi. Timur'un
1386'da Kars'i Karakoyunlular'dan almasi uzerine unlu bir destan yazdi. Anadolu-Azerbaycan
sahasinin en eski asigidir.
BAYKARA: (Ar.) Er. 1. Helak olma, mahvolma. 2. Boburlene boburlene, salinarak yurume.
3. Mali cok olma. Baykara: Timurogullan sehzadesi. Timur'un torunu Seyh Omer'in ogludur.
BAYKOCA: (Tur.) Er. - Varlikli, saygin.
BAYKURT: - (bkz. Baykoca).
BAYKUT: (Tur.) Er. - Kutlu talihli.
BAYKUTAY: - (bkz. Baykut).
BAYLAN: (s.) Ka. 1. Nazli, simarik. 2.Bayla buyudu bir dedigi iki edilmedi.
BAYMAN: (Tur.) Er. - Varlikli, saygin.
BAYRAM: (Tur.) Er. 1. Nese ve sevinc gunu. Dini bakimdan hususi degeri olan ve milletce
kutlamalar yapilan gun veya gunler.
BAYRI: (Tur.) Er. - Cok eski zamanlarda var olmus, eskiden beri var olan.
BAYRU: (Tur.) Er. - (bkz. Bayri).
BAYRUALP: (Tur.) Er. - (bkz. Bayru).
BAYRUHAN: (Tur.) Er. - (bkz. Bayru).
BAYSAL: (Tur.) Er. - Soylu, unlu kisi.
BAYSAN: (Tur.) Er. - Zengin, taninmis.
BAYSU: (Tur.) Er. - (bkz. Baysan).
BAYSUNGUR: (Tur.) Er. - Akkoyunlu hukumdarlarindan. Giyase'd-Din Baysungur.
Timur'un torunu ve Sahruh Mirzanin oglu. Buyuk bir hattattir ve resim ve sanatin koruyucusu
olarak taninmistir.
BAYTAL: (Tur.) Er. 1. Kisrak. 2. Bayir, yokus.
BAYTEKIN: (Tur.) Er. - (bkz. Baytal).
BAYTUGAY: (Tur.) Er. - (bkz. Tugay)-
BAYTUZE: (Tur.) Er. - (bkz. Tuze).
BAYTUZUN: (Tur.) Er. - (bkz. Tuzun).
BAYULKEN: (Tur.) Er. - (bkz. Ulgen).
BEDAHSAN: (Fars.). - Amu-derya'nin kaynagi olan Perc'in yukari mecrasinin sol sahilindeki
daglik memleket. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BEDAHSI: (Fars.) Ka. - (bkz. Bedahsan).
BEDAYI: (Ar.) Er. - Esi benzeri olmayan guzel, mukemmel, yeni seyler.
BEDEL: (Ar.). 1. Deger, kiymet. 2. Bir seyin yerine verilen, yerini tutan sey, karsilik. - Erkek
ve kadin adi olarak kullanilir.
BEDI: (Ar.) Er. 1. Bir seyi ornegi olmadigi halde meydana getiren. 2. Yoktan vareden.
Allah'in 99 isminden birisidir. 3. Soz estetigi, halin muktezasina uyan delilleri acik sekilde
belirtme ve sozu guzellestirme yollarina ait bilgiler toplami. 4. Guzel, guzellik. Bedi b.
Mansur. Hanefi fikih alimi (Sivas-1223). El-Bahru'1-Muhit adli bir fikih eseri vardir.
BEDIA: (Ar.) Ka. 1. Yuksek estetik degerde, sanat eseri. 2. Begenilen ve takdir edilen sey.
Esi az bulunur guzellikte. 3. Ulku, ideal.
BEDID: (Fars.) Er. - Meshur, gorunur, acik meydanda. (Huveyda).
BEDIH: (Ar.) Er. - San ve serefi buyuk olan.
BEDIHE: (Ar.) Ka. 1. Dusunmeden, birden bire soylenen guzel soz. 2. Baslangic.
BEDIHI: (Ar.) Er. - Besbelli, acik-apacik.
BEDINUR: (Ar.) Ka. - (bkz. Bedi).
BEDIR: (Ar.) Er. - Dolunay, ondort gecelik ay.
BEDIRAN: (Fars.) Ka. 1. Isleri kotu idare eden. 2. Capkin kadin.
BEDIRHAN: (Fars) Er. - Ileri goruslu, aydin lider.
BEDIUZZAMAN: (Ar.) Er. 1. Zamanin harikasi. 2. Asrin mukemmel insani. - Daha cok
lakab olarak kullanilir. - Bediuzzaman Said Nursi: Son devrin meshur musluman
alimlerindendir. Hayatinin onemli bir kismi Islami dusuncelerinden oturu hapislere girip
cikmakla gecti. Risale-i Nur Kulliyati'ni telif etmistir.
BEDRAN: (Fars.) Ka. 1. Sert basli at.2. Daima. 3. Hos latif, yakisikli.
BEDREDDIN: (Ar.) Er. 1. Din'in nuru, isigi. 2. Dinin aydinligi, dinde bilgelik. Turk dil
kuralina gore "d/t" olarak kullanilir.
BEDREKE: (Fars.) Ka. - Yol gosteren, kilavuz.
BEDRI: (Ar.) Er. 1. Ici altin dolu kese. Bedr-i Dilsan b. Mehmed b. Oruc b. Gazi b. Seban:
(XV. yy. il yarisi) Turk sairlerinden. Murat II. adina yazdigi Murat namesi unludur. 2. Ayla
ilgili, ayin ondordu gibi guzel.
BEDRIYE: (Ar.) Ka. 1. Ay gibi. Ay kadar guzel. Ay'a ait. 2. Suhreverdiyye tarikatinin alti
subesinden biri.
BEDRULCEMAL: (Ar.) Er. 1. Ay yuzlu. 2. Fatimi devleti vezir ve serdarlarindandir. 2 defa
Sam valisi olmustur. (1013-1094).
BEDRUNNISA: (Ar.) Ka. - Dolunay yuzlu kadin.
BEDUK: (Tur.) Er. - Buyuk, yuce, gosterisli, onemli.
BEGUM: (Fars.) Ka. - Kadin hukumdar, prenses. Dogu Turk hukumdarlarinin harem ve
kizlarina isim olarak verilirdi.
BEHCET: (Ar.) Er. 1. Sevinc. 2. Guzellik, guleryuzluluk. 3. Sirinlik. Bu kelime Kur'an-i
Kerim'in Neml suresi 60. ayetinde gecmektedir.
BEHICE: (Ar.) Ka. - Sen, guzel, guleryuzlu kadin. (bkz. Behic).
BEHIC: (Ar.) Er. - Sen, guzel, guler-yuzlu adam. Kur'an-i Kerim'de adi gecen
kelimelerdendir. - (bkz. Hac, ayet 5).
BEHIRE: (Ar.) Ka. 1. Guzel kadin. Soyu-sopu temiz kadin. 2. Sismanliktan dolayi nefes
darligi olan.
BEHIST: (Fars.) Er. 1. Cennet. 2. Ucmak.
BEHIYE: (Ar.) Ka. - Beha'dan guzel.
BEHLUL: (Ar.) Er. 1. Cok gulen, cok gulucu. 2. Hayir sahibi, cok iyi adam. 3. Bir Islam sofisi,
Behlul-i Dana. Harun er-Resid'in kardesinin adi olup, delice hareketleriyle meshur olmustur.
BEHMAN: (Fars.) Er. 1. Filan filanca. 2. Fars takviminde 11. ay'a ve her ayin 2. gunune delalet
eder.
BEHMAR: (Fars.) Er. - Cok ziyade, fazla. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BEHMENYAR: (Fars.) Er. - Ibn Sina mektebine mensup ve Arapca telifleri olan filozof. (X-XI.
yy.). Ibn Sina'nin kitaplarini serhetmisir.
BEHNAN: (Ar.) Er. - Gulec, guler-yuzlu, iyi huylu ve daima gulen adam.
BEHNANE: (Ar.) Ka. - Guleryuzlu, iyi huylu ve daima gulen kadin.
BEHRA: (Fars.) Ka. l. Onun icin ondan dolayi. 2. Bir Arap kabilesi olup Hunus ovasinda
yerlesmislerdir.
BEHRAM: (Fars.) Er. 1. Merih yildizi. 2. Her ayin 20. gonu. 3. Acem pehlivanlarindan birinin
adi. 4. Iran hukumdarlarindan birkacinin adi ki en meshuru yaban esegi avina pek duskun olan
"Behram Gûr"dur.
BEHRAMSAH: (Fars.) Er. 1. (bkz. Behram). 2. Gazne sultani. 3. Kirman Selcuklulari
hukumdari.. 4. Eyyubilerin buyuk sairi.
BEHREM: (Ar.) Ka. - Asfur cicegi kirmizi gul.
BEHZAD: (Ar.) Er. - Ressam, minyaturcu. - Turk dil kurali acisindan "d/t" olarak kullanilir.
BEKATA: (Tur.) Er. - Ileri gelen, saygin. Soylu, isim yapmis sulaleden.
BEKBARS: (Tur.) Er. - (bkz. Bekata).
BEKDEMIR: (Tur.) Er. - (bkz. Bekata).
BEKDIL: (Tur.) Er. 1. Dogru sozlu, mert. 2. Gonlu zengin. Baygonullu.
BEKIL: (Ar.) Er. - Yakisikli, suslu delikanli, genc.
BEKIR: (Ar.) Er. 1. Sabahlari erken kalkmayi aliskanlik edinen kimse, bakir. 2. Yeni dogmus. 3.
Oncesi, Ismaili zumresine ait buyuk bir Arap kabilesi.
BEKRIYE: (Ar.) Er. 1. Her seyin evveli, ilk cocuk. 2. Genc ve taze kiz. 3. Disi deve yavrusu.
BEKSAN: (Tur.) Er. 1. Taninmis, unlu, saygin. 2. Bey unvani tasiyan.
BEKTAS: (Fars.) Er. 1. Akran. 2. Es, musavi. - Bektasi: Haci Bektas Veli tarikatina mensubolan
kisi, Horasan'da gelip Anadolu'ya yerlesen Haci Bektas Veli tarafindan kuruldugu ileri surulen
tarikata mensup ilk zamanlan bilinmeyen bu tarikat, sonradan batini bir huviyet kazanmistir.
BEKTORE: (Tur.) Er. - Guclu, degismez toreleri olan, torelerine bagli.
BEL'AM: (Ar.) Er. 1. Terbiyesiz, ac gozlu, pisbogaz, obur. 2. Hz. Musa hakkinda Israilogullarini
kandirarak yalan soyleyip dunya menfaatindan oturu gercege sirtini donen, bilge olmasina ragmen
kufru tercih edip Hz. Musa'ya beddua etmesiyle taninmis olan "Bel'am b. Baura" adinda Israil
kabilesinden bir zatin adi. Isim olarak konulmaz .
BELAZURI: (Ar.) Er. - II. yy. Arap tarihcilerinin en buyuklerinden. (Ahmet b. Yahya)
Belazur usaresi icmis ve suurunu kaybederek oldugu icin kendisine bu ad verilmistir.
BELEK: (Tur.) Er. 1. Hediye, armagan. 2. Selcuklularin Dersim, Gere, Harput ve Halep
emiri.
BELEN: (Tur.) 1. Dag beli, dagin asilacak yeri, daglik yer. 2. Akdeniz bolgesinde
Iskenderun'da Suriye'nin Kuzeye ulasan buyuk yolun Amanos daglarim astigi gecit uzerinde
bulunan kasaba. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BELGE: (Tur.) Er. - Bir gercege taniklik eden sey.
BELGIN: (Tur.) Ka. 1. Alamet, nisan, marka. 2. Tam ve kesin olarak belirlenmis, sarih.
BELHI: (Ur.). - Belh sehrine mensup (Afganistan). - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BELIG: (Ar.) Er. 1. Fasih ve duzgun konusan. 2. Acik, yeterli, tam.
BELIK: (Tur.) Ka. - Sac orgusu.
BELIN: (Tur.) Ka. - Gozlerini acip baka kalmis saskin.
BELKIS: (Ar.) Ka. - Muslumanlarin seba melikesine verdikleri isim. - Gunese tapan bir
kavmin kralicesi iken Hz. Suleyman'a biat ederek kendisiyle evlenmis ve musluman olmustur.
Kur'an'da ismi lafzen gecmemistir. Fakat Hz. Suleymanla arasinda gecen olaylar Neml
suresinde anlatilir. Kur'an'da bahsedilen kadinin o oldugu rivayet edilir.
BENDE: (Fars). 1. Baglanmis kimse, tutsak. 2. Kul, kole. 3. Yurekten bagli. 4. Buyuk askla
seven. Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BENDER: (Fars.) Er. - Deniz veya buyuk nehir uzerindeki liman. Ticaret limani.
BENGI: (Tur.) Er. - Sonu olmayan, hep kalacak olan, sonsuz, ebedi.
BENGIALP: (Tur.) Er. - (bkz. Bengi).
BENGISAN: (Tur.) Er. - (Bengi).
BENGISOY: (Tur.) Er. - (bkz. Bengi).
BENGISU: (Tur.) Ka. - Ebedilik, olumsuzluk veren su, Ab-i hayat.
BENGU: (Tur.) Ka. - Ebedi, sonu olmayan.
BENNA: (Ar.) Ka. - Yapi yapan, mimar, kalfa, dulger.
BERA: (Ar.) Er. - 1. Fazilet. 2. Seckin olma vasfi. 3. Olgunluk. el-Bera' b. Azib: Ashabdandir.
(Kufe-691). Bedir gazasi disinda butun savaslara katildi. Rey ve Kazvin'i fethetti. Kufe'de
vefat etti.
BERAT: (Ar.). 1. Resmi belge, imtiyaz belgesi. 2. Osmanlida bir kimseye verilen nisan, rutbe
veya toprak imtiyazini gosterir belge. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BERCA: (Fars.). - Yerinde tam dogru ve munasip. - Kadin ve erkek adi olarak kullanilabilir.
BERCESTE: (Fars.) Ka. 1. Secilmis, begenilmis. 2. Guzel, hos, latif.
BERCIS: (Ar.) Ka. 1."Musteri" denilen yildiz, Jupiter gezegeni. 2. Sutu cok olan deve.
BERCIN: (Fars.) Ka. - Toplayici.
BEREKET: (Ar.) Ka. 1. Bolluk. 2. Meymenet, saadet, mutluluk, Allah vergisi.
BEREN: (Tur.) Er. - Guclu, kuvvetli, akilli.
BERFIN: (Fars.) Ka. 1. Kardan yapilmis. 2. Tertemiz, kar gibi beyaz.
BERGIN: (Tur.) Er. - (bkz. Berkin).
BERGUZAR: (Fars.) Ka. - Hediye, hatira, andac.
BERGUZIN: (Fars.) Ka. - Seckin, begenilmis makbul.
BERHUZ: (Fars.) Er. - Dagarcik, torba.
BERI: (Ar.) Er. 1. Salim, kurtulmus. 2. Temiz, Arinmis.
BERIA: (Ar.) Ka. - Olgunluk ve guzelligiyle akranlarindan ustun olan sevgili.
BERID: (Ar.) Er. 1. Haberci. 2. Eskiden musluman devletlerde posta ve haber alma
orgutunun adi.
BERIN: (Fars.) Er. 1. En yuksek, cok yuce. 2. Soylu.
BERIRE: (Ar.) Ka. - Inam ve ihsan sahibi. Saliha ve vazifesini yapan hanim.
BERK: (Tur.) Er. 1. Saglam, kuvvetli. 2. Kati, sert. Siddetli. 3. Hizli. 4. Orman. 3. Ari,
simsek, yaprak.
BERKA: (Ar.). - Kuzey Afrika'da eski bir sehir. - Kadin ve erkek adi olarak kullanilir.
BERKAN: (Ar.) Er. 1. Sakima, parildama. 2. Kivircik tuylu kuzu postu kurku.
BERKANT: (Tur.) Er. - Guclu, bozulmaz, yemin.
BERKAY: (Tur.) Er. - (bkz. Berk).
BERKE: (Tur.) Er. 1. Kama. 2. Altinordu hukumdari. Cengiz Han'in torunu ve Cuci'nin 3.
ogludur.
BERKEL: (Tur.) Er. - guclu el.
BERKER: (Tur.) Er. - Guclu, saglam kisilikli.
BERKI: (Tur.) Er. - Simsek gibi parlak.
BERKIN: (Tur.) Er. - Saglam guclu kuvvetli.
BERKKAN: (Tur.) Er. - Guclu soydan gelen.
BERKMAN: (Tur.) Er. - Guclu, saglam, kisilikli.
BERKSAN: (Tur.) Er. - Guclu taninan kimse.
BERKSOY: (Tur.) Er. - (bkz. Berksan).
BERKSU: (Tur.) Er. - Soguk ve keskin su.
BERKUN: (Tur.) Er. - Saglam, guclu taninmis.
BERK YARUK: (Tur.) Er. - Selcuklu Sultani. (Ol. 1104). Meliksah'in oglu.
BERMAL: (Fars.) Ka. - Dag tepesi, doruk. - (bkz. Sahika, zirve).
BERNA: (Fars.) - Genc delikanli, yigit. - Kadin ve erkek icin kullanilir.
BERRA: (Ar.). - Dogru sozlu, hayir isleyen kimse. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BERRAK: (Ar.) Ka. 1. Duru, saf, bulanik olmayan, nurlu. 2. Simsek, parilti. 3. Kulaga hos
gelen ses.
BERRAKA: (Ar.) Ka. - Aydinlik gorunuslu guzel kadin.
BERRAN: (Fars.) Ka. - Kesen, kesici, keskin.
BERRIN: (Fars.) Ka. - Yuksek yuce.
BERSAN: (Fars.) Ka. - Ummet. Bir peygamberin din ve kitabini kabul ve tasdik eden kimse.
BERSE: (Tur.) Ka. - Hep, butun, cok.
BERTER: (Fars.) Er. - Ustun, yuksek nitelikli, degerli.
BERZALI: (Ar.) Er. - Ebu'l-Kasim b. Muhammed. - Arap tarihcilerinden-dir.
BERZEN: (Fars.). - Yore, mahalle, yol. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BESALET: (Ar.). - Korkusuzluk, yureklilik. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BESAMET: (Ar.) Ka. - Guleryuzluluk, senlik.
BESIM: (Ar.) Er. - Guleryuzlu, gulec adam.
BESIME: (Ar.) Ka. - (bkz. Besim).
BESTE: (Fars.) Ka. 1. Kapali, bagli, bitistirilmis baglanmis. 2. Muzikte, sarkinin makam ve
ahengi.
BESUS: (Ar.) Ka. 1. Oksadikca sut veren deve. 2. Araplarca cok meshur ve mes'um bir kadin.
BESAREDDIN: (Ar.) Er. - Dinin mujdesi. Turk dil kuralina gore "d/t" olarak kullanilir.
BESARET: (Ar.) Ka. 1. Mujde, mustu, iyi haber. 2. Guler yuzluluk, gulumseme.
BESIR: (Ar.) Er. 1. Mujde getiren mujdeci. 2. Guleryuzlu gulec adam. Kur'ani bir kavramdir.
Insanlara Allah'in emir ve nimetlerini, cennet ve mukafati haber veren peygamberler ve Kur'an
icin kullanilmistir.
BESIRE: (Ar.) Ka. 1. Mujde getiren, mujdeci. 2. Guleryuzlu, gulec hanim
BETIK: (Tur.) Er. - Yazili olan sey, yazilmis yapit.
BETIM: (Tur.). 1. Bir nesnenin kendine ozgu belirtilerini tam ve acik bir bicimde, soz ya da
yaziyla anlatma, tasvir. 2. Herhangi bir seyin resmi ya da heykeli.
BETUL: (Ar.) Ka. 1. Bakire. 2. Erkekten cekinen, erkeklere yaklasmayan namuslu kadin. 3. Ayri
kok salan fidan. 4. Hz. Meryem'in lakabi. 5. Hz. Muhammed (s.a.s)'in kizi Hz. Fatima'nin lakabi.
BETULAY: - (bkz. Betul).
BEYAN: (Ar.). 1. Bildirme, soyleme, aciklama. 2. Belagat ilimlerinden ikincisi. 3. Belli apacik. -
Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BEYATI: (Ar.) Er. 1. Gece uyuma, gece is gorme, geceyi isiyle gecirme. 2. Turk muziginin en
eski makamlarindan olup, hala kullanilmakta olan bir makamdir.
BEYAZ: (Ar.) Ka. 1. Ak, en acik renk. 2. Aydinlik. 3. Deri rengine gore bir insan irki. 4. Yumurta
aki. -Mahalli yerlerde kadin adi olarak kullanilmakladir.
BEYAZIT: (Ar.) Er. - Ebu Yezid, Yezid'in babasi, kisaltilmistir. - Arapca'dan Turkcelesmis.
BEYBOLAT: (Tur.) Er. - Celik gibi guclu, saygin kimse.
BEYBARS: (Tur.) Er. - (bkz. Baybars).
BEYCAN: (Tur.) Er. - (bkz. Beybolat).
BEYDA: (Ar.) Ka. 1. Tehlikeli yer. 2. Sahra, col. 3. Mekke ile Medine arasinda duz bir yer.
BEYHAK: (Ar.) Er. - Horasan'in Nisabur eyaletinde bir bolge.
BEYHAKI: (Ar.) Er. - el-Beyhaki: Arap muellifi olup muhaddis ve Safii fakihlerindendir.
BEYHAN: (Tur.) Ka. - Hukumdarlarin ustunu. Seckin han. Beyhan Sultan: Mustafa III. kizi.
BEYKAL: (Tur.) Er. - (bkz. Beycan).
BEYKAN: (Tur.) Er. - (bkz. Beycan).
BEYREK: (Tur.) Er. 1. Cok nazik, efendi, bey. 2. Huzunlu.
BEYSAN: (Tur.) Er. - (bkz. Beycan).
BEYSUN: (Tur.) Ka. - Nazik insan.
BEYTIYE: (Ar.) Ka. - Eve ait, evle ilgili.
BEYTORE: (Tur.) Er. - Bas adet, adetleri yerine getiren.
BEYZA: (Ar.) Ka. 1. Daha ak, cok beyaz. 2. Gunahtan kacinmis. Gunahla kirlenmemis.
BEYZADE: (Tur.) Er. 1. Beyoglu. 2. Soylu kimse. - Farsca'dan birlesik isim olarak
Turkcelestirilmistir.
BEYZAVI: (Ar.) Er. - Beyzavi (Abdullah b. Omer). Iran'da yasamis Tefsir ve Kelam alimi.
Safii mezhebindendir. Tefsirin yaninda fikih usulu, kelam ve irab hakkinda eserler vermistir.
BEZEN: (Tur.) Ka. - Sus, benek, zinet.
BEZMI ALEM: (Ar.) Ka. - Dunya meclisi, sohbet toplantisi. Bezm-i Alem Sultan. Sultan
Abdulmecid'in annesi.
BICAN: (Fars.) Er. 1. Cansiz, ruhsuz. 2. Canini esirgemeyen, sehit.
BIDAYET: (Ar.) Ka. - Baslama, baslangic.
BIDIL: (Tur.) Er. - Hindistan'da yerlesmis Farsca yazan buyuk Turk sairi.
BIGE: (Tur.) Ka. - Evlenmemis, cougu olmamis.
BIHRUZ: (Fars.) Ka. - Iyi gun, guzel gun anlaminda. Bihruze Hatun: Sah Ismail'in zevcesi.
Caldiran'da yenilip her seyini birakan Sah Ismail'in zevcesi.
BIHTER: (Fars.) Ka. - Pek iyi, daha iyi.
BIHTERIN: (Fars.) Ka. - En iyi, pek iyi.
BIKE: (Tur.). - Benzersiz, essiz. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BILAD: (Ar.) Er. - Sehirler bolge, eyalet, memleket isimlerini ifade icin terkiplerde kullanilir.
BILAL: (Ar.) Er. - Su gibi islatan, islatis, islaklik. Bilal b. Raba: Islamin ilk muezzini, Habes
asilli olup Islami kole olarak ilk kabul edenlerden birisidir.
BILAN: (Tur.) Er. - Suslu ve islemeli kilic kemeri.
BILAY: (Tur.). - Ay gibi asil ol. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BILDAR: (Fars.) Er. 1. Bel, belleyen, yer kiran, kurek ceken. 2. Istihkam neferi.
BILEK: (Tur.) Er. - Guc, kuvvet.
BILEN: (Tur.) Er. - Bilgili, gorgulu, anlayisli. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BILGE: (Tur.). - Bilgili, iyi genis, derin, bilgi sahibi kimse. - Kadin ve erkek adi olarak kullanilir.
BILGEALP: - (bkz. Bilge).
BILGEHAN: (Tur.) Er. - Gokturk hakani (683-734). Babasi Kutlug Ilteris Han'dir.
BILGE HATUN: (Tur.) Ka. - Kutluk Han'in annesi. Turk hukumdari (VIII.yy-).
BILGEKAGAN: (Tur.) Er. - (bkz. Bilge). Bilge Kagan (683-734). Gokturk hakani. Ikinci
Gokturk hanedanliginin kurucusu.
BILGEKAN: (Tur.) Er. - Bilgin soydan gelen.
BILGEN: (Tur.) Ka. - (bkz. Bilge).
BILGER: (Tur.) Er. - Akilli, bilgili, bilge, bilgin.
BILGIN: (Tur.). - Bilgili kisi (alim, karsiligi olarak da kullanilmaktadir). -Erkek ve kadin adi
olarak kullanilir.
BILGINUR: (t.f.i.) Ka. - Bilginin isigi, bilginin aydinligi.
BILGISER: (t.f.i.) Ka. - (bkz. Bilginer).
BILGIYE: (Tur.) Ka. - Bilgin hanim.- Yanlis yapilmis isimlerdendir.
BILGUN: (Tur.) Ka. - (bkz. Bilgin).
BILKAN: (Tur.) Er. - Bilgili.
BILLUR: (Ar.) Ka. 1. Bazi cisimlerin tabi olarak aldiklari geometrik sekil. 2. Duru, berrak,
kesme cam, kristal. 3. Necef tasi. (Mec.) Temiz, piril piril insan.
BILMEN: (Tur.) Er. - Bilen, anlayan, bilgili.
BILSEN: (Tur.) Ka. - Kendini bil.
BILTAY: (Tur.) Er. - (bkz. Bilmen).
BINALI: (Ar.) Er. - Ali'nin oglu.
BINALP: (Tur.) Er. - Yigitler.
BINAY: (Tur.) Ka. - Bin tane ay, cok kuvvetli isik.
BINHAN: (Tur.) Ka. - Hanlarin hani.
BINKAN: (Tur.) Er. - Soylu kanlar.
BINNAZ: (Tur.) Ka. 1. Nazli. 2. Cilveli. 3. Allah'a yalvaran.
BINNUR : (Tur.) Ka. 1. Nurla ozdeslesmis. 2. Bin tane nur.
BINTUG: (Tur.) Er. - (bkz. Binkan).
BIRANT: (Tur.) Er. 1. Ozel, tek yemin. 2. Ozelligi olan yemin.
BIRAT: (Tur.) Er. 1. Asil, soylu, bir aileye mensup. 2. Ilk erkek cocuga verilen isim.
BIRAY: (Tur.) Ka. - Ay gibi tek, essiz.
BIRCAN: (Tur.) Er. - Tek, essiz. Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BIRCE: (Tur.) Ka. - Tek, essiz, biricik.
BIRCIS: (Ar.) Ka. - Gezegen, Jupiter, musteri yildizi, bercis.
BIRDAL: (Tur.) Er. - Bir tane, tek dal.
BIRGE: (Tur.) Er. 1. Kamci. 2. Birlikte, beraber.
BIRGI: (Tur.) Ka. - Bati Anadolu'da Izmir ilinin Odemis ilcesinin merkezi, Bozdag eteklerinde
kurulmustur.
BIRGIT: (Tur.) Er. - Birlesik, birlesmis, birlik almis.
BIRGIVI: (Tur.) Er. - Birgivi: Buyuk din ve dil alimi (d. 1522) Imam Birgivi lakabiyla sohret
olmus, vasiyetnamesi ve ilmihali o donem halkinin ihtiyacini karsilamistir.
BIRGUL: (Tur.) Ka. - Bir tane, tek gul. Kiymetli gul.
BIRHAN: (Tur.) Er. - Tek yonetici.
BIRIM: (Fars.) Ka. - Bir tanem, biricigim.
BIRKAN: (Tur.) Er. - Soylu.
BIRKE: (Ar.). 1. Buyuk havuz. 2. Golcuk. 3. Gogus. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BIRMA: (Hint.). - Cin Hindi'nde bir yer. Birmanya diye de taninir. Birmanya muslumanlari
ulkelerinin % 30'una ulasmislardir. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BIRMEN: (Tur.) Er. - Tek olan, benzeri olmayan kimse.
BIROL: (Tur.) Er. - Tek ad, bir ol.
BIRSEN: (Tur.) Ka. - Sadece sen, tek sen.
BIRSEV: (Tur.) Ka. - Tek sevgili.
BIRSIN: (Ar.) Ka. - Yonca.
BIRTAN: (Tur.) Er. - Bir tane, tek.
BIRUN: (Fars.) Er. 1. Disari. 2. Dis harici. 3. Osmanli Devleti'nde saray disinda vazifeli
memurlar.
BIRÛNI: (Fars.) Er. - Reyhan Muhammed b. Ahmed el-Biruni: Buyuk Islam bilgini (973-Gazne
1048). Ibn Sina'dan ders alti. Hindistan'a gitti. Sanskritce ogrendi. Pozitif ilimlerin hepsiyle
ilgilendi ve bu konuda bircok kitap yazdi.
BISTAMI: (Fars.) Er. - (bkz. Bistem). - Bayezid Bistami: Unlu mutasavvif, hayati hakkinda cok
az sey bilinmektedir.
BISTEM: (Fars.) Er. - Horasan eyaletinde El-Burz eleklerinde bir sehir. Husrev 2. Pervizin dayisi
Bistam tarafindan kuruldugu icin bu ismi almistir. Elmaslanyla unludur.
BISAR: (Fars.) Er. 1. Esir tutsak. 2. Altin, gumus kakmali islemeler. 3. Sacilan sey, sac. 4.
Gucsuz, dermansiz.
BISR: (Ar.) Er. - Guler yuzlu kisi, gulec, sevimli. Bisr b. Bera': Sahabedendir. Babasi Bera' b.
Marun Akabe beyatina katilanlardandi. Bisr, iyi bir savasci ve okcuydu. Yahudi bir kadinin verdigi
zehirli eti yiyince zehirlenerek sehid oldu.
BITENGUL: (Tur.) Ka. - Gullerin bitmesi.
BOGAC: (Tur.) Er. - Kucuk yasta boga oldurdugu icin kendisine bu ad verilen, Dede Korkut
hikayelerindeki bir kahraman. Dirse Han'in oglu.
BOGACHAN: - (bkz. Bogac).
BOGATAS: (Tur.) Er. - Unlu Turk beylerinden biri.
BOLGAN: (Tur.) Er. - Eski Turk adlarindan.
BOLHAN: (Tur.) Er. - (bkz. Bolgan).
BORA: (Ital.) Er. - Araziden cikan siddetli ruzgar.
BORAN: (Tur.) Er. - Ruzgar, simsek, gokgurultusu, saganak yagmurun birlikte oldugu iklim
hadisesi. Boran Hatun: Emevi halifesi Me'mun'un zevcesi.
BORANALP: - (bkz. Boran).
BORATAY: - (bkz. Boran).
BOYLA BAGA TARKAN: (Tur.) Er. - Anlami iyice bilinmemekle birlikte. Orhun
yazitlarinda vezir Tonyukuk'a verilen unvan olarak gecer.
BOYLA KUTLUG YARGAN:
(Tur.) Er. - Eski Turklerde birlesik rutbe unvani. Suci yazitinda Kirgiz kabilesinden Yaplakar
Kan Ata'nin unvani olarak gecer.
BOYLAN: (Tur.) Er. - Kibirli, magrur.
BOYRAZ: (Tur.) Er. - Kuzey ruzgari.
BOYSAN: (Tur.) Er. - Uzun boylu, yakisikli delikanli.
BOYSEL: (Tur.). - Uzun boylu. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BOZAN: (Tur.) Er. - Buyuk Selcuklu Emiri. Selcuklu Sultani Meliksah'a buyuk yardimlari
dokundu. Kazanilan bircok zaferde etkin rol oynadi.
BOZBEY: (Tur.) Er. - Kir beyi, gri.
BOZBORA: (Tur.) Er. - Firtina.
BOZDOGAN: (Tur.) Er. - Bir sahin turu.
BOZER: (Tur.) Er. - Beyaz tenli.
BOZKAYA: (Tur.) Er. - (bkz. Bozer).
BOZKURT: (Tur.) Er. - Gokturk efsanelerinde yer alan kutsal hayvan.
BOZUN: (Tur.) Er. 1. Buyuk Selcuklu emirinin adi. 2. Surulmemis tarla.
BOZYEL: (Tur.) Er. - Yagmur getiren lodos ruzgari.
BOZYIGIT: (Tur.) Er. - (bkz. Bozer).
BOKE: (Tur.) Er. 1. Kahraman, guclu kimse. 2. Onder, baskan, reis. 3. Kabadayi, cesur efe. 4.
Guresci, pehlivan.
BORCETIN: (Tur.) Er. - Eski tarihcilere gore Turkleri Ergenekon'dan kurtaran demircinin
adi.
BORITIGIN: (Tur.) Er. - Karahanli hukumdari. Maveraunnehir'e hakim oldu. Bastirdigi
paralarda Ibrahim b. Nasr adiyla anilir (XI. yy.).
BUDAK: (Tur.) Er. 1. Agacin dal olacak surgunu. 2. Dal. 3. Dalin govde icindeki sert
bolumu.
BUDUN: (Tur.) Er. - Halk, kavim, ahali.
BUDUNALP: - (bkz. Budun).
BUGRA: (Fars.) Er. 1. Buyuk erkek deve, iki horguclu deve. 2. Turna kusu, turna surusunun
onunde ucan turna horozu. 3. Harizm hukumdarlarindan birinin lakabi.
BUGRAHAN: (f.t.i.) Er. 1. X. yy.'in baslarinda Orta Asya'daki yagma boyundan cikan ve ilk
Islam devletinin Turk hukumdarlarinin bircoguna verilen unvan. 2. Ilig ve Karahanli
sulalesinden bircok hukumdarlarin unvanidir. - Tarik Bugra, Saltuk Bugra.
BUHAYRA: (Ar.) Ka. 1. Kucuk deniz. 2. Misir'in kuzeybatisinda bir sehir.
BUHRI: (Ar.) Er. 1. Tutsuye ait. 2. Denize ait.
BUHTAN: (Ar.). - Yalan, iftira. - Isim olarak kullanilmaz.
BUKA: (Ar.). - 1. Ulke, yer. 2. Buyuk bina. 3. Ben, benek. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
Buka Han: Altinordu devletinin Bayagut boyundan Nogay Yarguci adli prensin oglu.
BUKET: (Fars.) Ka. - Cicek demeti.
BUKLE: (Fars.) Ka. - Kivrilmis, kucuk lule seklinde sac.
BULAK: (Tur.) Er. - Kaynak, pinar, cesme.
BULGAR: (Tur.) Er. - Olgun, bilgili, gorgulu, hosgorulu kimse.
BULUT: (Tur.). - Su buharlarinin yogunlasmasiyla meydana gelen ve gokyuzunde mahiyetine
gore farkli yukseklikte bulunan hava kutlesi. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BUMIN: (Tur.) Er. - Gokturk devletinin kurucusu (Ol. 552). Avarlarla arasi acilinca, savasarak
onlari cokertti ve merkezi Otuken olmak uzere Gokturk devletini kurdu (552). Ayni yil oldu.
BUMINHAN: (Tur.) Er. - (bkz. Bumin).
BURAK: (Ar.) Er. - Berk-Yildirimdan turetilmistir. - Hz. Muhammedin Mirac'daki binegi.
Kur'an'da boyle bir isim gecmemekle beraber, Islam kaynaklarinda boyle bir binitin olduguna dair
rivayetler vardir. Burak Reis: (Ol. 1499). Osmanli denizcilerinden.
BURCU: (Tur.) Ka. - Guzel koku.
BURC: (Ar.) Er. 1. Suryanice Burgus kelimesinin Arapcalastinlmis hali. 2. Kalenin koselerine
yapilan daha yuksek ve daha kalin cikinti kule. 3. Yuvarlak bina. 4. Gunesin ayrildigi oniki
kisimdan herbiri. 5. Tek hisar.
BURCAK: (Tur.). - Baklagillerden, taneleri yemis olarak kullanilan bir bitki. - Erkek ve kadin adi
olarak kullanilir.
BURCHAN: (Tur.) Er. - (bkz. Burc).
BURCIN: (Tur.) Ka. - Disi geyik.
BURHAN: (Ar.) Er. 1. Delil huccet. 2. Hakki batildan, dogruyu yanlistan ayiran delil. 3. Ilahi
aydinlik.
BURHANEDDIN: (Ar.) Er. - Dinin delili. Burhaneddin Mahmud b. Taceddin el-Buhari (Ol.
1149). Hanefi fikih alimi. Onemli yapiti. el-Muhit el-Buhari'dir. - Turk dil kurali acisindan "d/t"
olarak kullanilir.
BURKAN: (Tur.). - Uygur Turklerinin Budaya verdikleri ad. - Isim olarak kullanilmaz.
BURKHAN: (Tur.). - Put, heykel, Buda heykeli. - Isim olarak kullanilmasi yanlistir.
BUSE: (Fars.) Ka. - Opusmek, opmek. - Islâmî ahlâka aykiri oldugu icin isim olarak kullanilmaz.
BUYAN: (Tur.). 1. Mutluluk, ugur, talih. 2. Iyi bilis, sevab. - Erkek ve kadin adi olarak kullanilir.
BUYRUK: (Tur.) Er. 1. Belirli bir davranista bulunmaya zorlayici guc. 2. Egemen. 3. Emir. 4.
Kendi basina hareket eden.
BUYRUKALP: - (bkz. Buyruk).
BUKLUM: (Tur.) Ka. - Bukulmus kivrilmis seylerin olusturdugu halka.
BULBUL: (Ar.) Ka. 1. Sesinin guzelligiyle unlu otucu kus. 2. Sesi cok guzel olan kimse.
Bulbul Hatun: Bayezid II.'in esi. (Ol. Bursa 1515). Sehzade Ahmed'in annesi.
BULENT: (Fars.) Er. - Yuce yuksek, ala, ulu.
BUNYAMIN: (Ar.) Er. - Yakub peygamberin en kucuk oglu.
BURDE: (Ar.) Ka. 1. Hirka, Araplarin gece uzerlerine orttukleri, gunduz giyindikleri elbise.
2. Ka'b b. Zuheyrin yazdigi kaside. Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.s) tarafindan
begenilmis ve Peygamberimiz hirkasini cikararak saire giydirmistir. Bu yuzden bu kaside
"Kaside-i burde" olarak taninir.
BURGE: (Tur.). - Bir yerde duramayan canli, taskin kimse. - Erkek ve kadin adi olarak
kullanilir.
BURKAN: (Ar.) Er. - Yanardag, volkan.
BURKE: (Ar.) Ka. 1. Marti. 2. Havuz, golcuk.
BUSRA: (Ar.) Ka. - Mujde, sevincli haber.
BUTE: (Tur.) Ka. - Fidan.
BUTEYRA: (Ar.) Ka. 1. Gunes. 2. Sabah.
|
